Cudowne kłącze - imbir

dr hab. n. farm. Ewa Gibuła-Tarłowska

dr hab. n. farm. Ewa Kędzierska

Katedra i Zakład Farmakologii z Farmakodynamiką

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Obecnie oprócz swoich nieocenionych właściwości przyprawowych, imbir jest popularnym naturalnym specyfikiem na infekcje górnych dróg oddechowych. Zastosowanie to związane jest głównie z jego działaniem rozgrzewającym, napotnym, przeciwgorączkowym, przeciwwirusowym, przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwzapalnym. Warto również wspomnieć, że herbatka z imbirem łagodzi kaszel, rozrzedza śluz, hamuje skurcze oskrzeli, a także wspomaga leczenie infekcji gardła. Do innych korzystnych efektów związanych z używaniem imbiru możemy zaliczyć również zmniejszanie lepkości krwi, działanie antynowotworowe, korzystny wpływ na pracę serca i mózgu, poprawę koncentracji, a także wzrost energii i witalności, co czyni go niezbędnym składnikiem produktów zalecanych w stanach przemęczenia fizycznego i psychicznego. Coraz popularniejsze staje się również używanie imbiru w celach odchudzających, bowiem przyspiesza przemianę materii prowadząc do szybszego spalania tkanki tłuszczowej i dodatkowo posiada działanie odtruwające. Aby dodatkowo wzmocnić działanie imbiru można sporządzić napój z dodatkiem przypraw, miodu czy cytryny, i to na kilka sposobów. Jedną z opcji jest napar z imbiru, drugą zaś, rozsławiony przez celebrytów i influencerów switchel, znany również jako karaibski energetyk, punch, swizzy czy imbir wodny. Napój ten w dawnych czasach pili rolnicy pracujący w upale, aby ugasić pragnienie i dodać sobie mocy, dziś robi furorę jako naturalny napój energetyzujący.

Aktywne składniki kłącza imbiru – szogaole i gingerole – silnie hamują syntezę leukotrienów oraz cyklooksygenazę 1 i 2 (COX-1, COX-2), co w dużej mierze tłumaczy jego wyraźne działanie przeciwzapalne, wykorzystywane miejscowo w przypadku bolących stawów. Dobroczynne działanie imbiru jest również dobrze znane kobietom w ciąży, które chętnie wykorzystują go nie tylko przy przeziębieniach, ale również jako remedium na poranne mdłości i wymioty, szczególnie uciążliwe w I trymestrze. Ze względu na te właściwości imbir polecany jest również jako naturalny środek na chorobę lokomocyjną, a także w przypadku  nudności po narkozie i w czasie chemioterapii. Ze względu na działanie żółciopędne i rozkurczowe, likwidacje wzdęć oraz zwiększenie wydzielania śliny, imbir korzystnie wpływa na procesy trawienia i pomaga przy dolegliwościach związanych z układem pokarmowym.

Niestety, pomimo wielu cennych właściwości imbiru, w niektórych sytuacjach po podaniu doustnym preparatów na bazie tej rośliny mogą wystąpić działania niepożądane.
Ze względu na dość ostry smak i drażniące działanie należy go unikać u dzieci poniżej 12 miesiąca życia, kobiet karmiących, osób chorujących na wrzody żołądka lub dwunastnicy oraz refluks żołądkowy. Ostrożne stosowanie zaleca się także osobom z nadciśnieniem tętniczym, (które może dodatkowo podnosić) i przyjmującym leki przeciwzakrzepowe.

Źródła:

Grys A., Łowicki Z., Parus A. Właściwości lecznicze imbiru. Postępy Fitoterapii 2010, 1, 42–45.

Glibowski P., Długołęcka A., Grdeń A., Toczek K.. Właściwości prozdrowotne imbiru. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2017, 2, 115–121.

Semwal R.B., Semwal D.K., Combrinck S., Viljoen A.M. Gingerols and shogaols: Important nutraceutical principles from ginger. Phytochemistry. 2015, 117, 554-568.

Ali B.H., Blunden G., Tanira M.O., Nemmar A. Some phytochemical, pharmacological and toxicological properties of ginger (Zingiber officinale Roscoe): a review of recent research. Food Chem Toxicol. 2008, 46(2), 409-420.

Zhang M., Zhao R., Wang D., Wang L., Zhang Q, Wei S., Lu F., Peng W., Wu C. Ginger (Zingiber officinale Rosc.) and its bioactive components are potential resources for health beneficial agents. Phytother Res. 2021, 35(2), 711-742.

Dong Y., Yao K.W., Wang J. Pharmacological effects and clinical applications of Zingiber officinale and its processed products]. Zhongguo Zhong Yao Za Zhi. 2018, 43(10), 2020-2024.